چکیده به منظور بررسی شیوع دست‌برتری در مقاطع تحصیلی دانشگاهی، نمونه‌ای 683 نفری (519 زن و 164 مرد) با میانگین سنی 7/26 و دامنه سنی 70-18 سال از دو دانشگاه دولتی و آزاد که هر سه مقطع کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و دکتری داشتند، با روش خوشه‌ای- تصادفی انتخاب شدند و با آزمون دست‌برتری ادینبورگ (علی‌پور و آگاه هریس، 1386) مورد سنجش قرار گرفتند. درصد شیوع چپ‌دستی در کارشناسی 6%، کارشناسی‌ارشد 05/7% و دکتری 9% بود که نشان می‌دهد در مقاطع تحصیلی کارشناسی‌ارشد و دکتری شیوع چپ‌دست‌‌برتری افزایش می‌یابد. تحلیل نتایج نشان می‌دهد که اختلاف میزان شیوع چپ‌دست‌برتری در دوره کارشناسی با میزان شیوع چپ‌دست‌برتری در جامعه کلی (10 درصد) معنادار است (32/2=01/0α و30/4zp=)، ولی با دوره کارشناسی‌ارشد و دکتری تفاوت معنادار ندارد. همچنین نتایج پژوهش حاضر نشان داد که میزان دوسوتوانی در دوره دکتری و کارشناسی تفاوتی ندارند، اما نسبت آن در دوره کارشناسی‌ارشد در زنان بیشتر از مردان است. مقایسه نسبت‌های راست‌برتری کامل در دو جنس صرف‌نظر از جهت برتری، نشان داد که درصد جانبی شدن در مردان بیشتر است، اما نسبت‌های چپ‌دست‌برتری کامل، چپ‌دست‌برتری و راست‌دست‌برتری نسبی در میان آنان تفاوت معنادار ندارند. نتایج نشان داد که بیشتر مشکلات زیستی- روانی مربوط به افراد دوسوتوان دوره کارشناسی‌ارشد است که به گونه معنادار بیشتر از سایر طبقات دست‌برتری در مقاطع مختلف است و این نیز مربوط به زنان است. سنجش آثار علمی- پژوهشی در طبقات دست‌‌برتری به تفکیک زنان و مردان دوره دکتری که هیأت علمی دانشگاه نیز بودند، نشان داد که آثار علمی- پژوهشی مردان راست‌دست‌برتر به گونه معنادار بیشتر از سایر طبقات دست‌برتری و زنان است. در یک جمع‌بندی نتایج پژوهش حاضر بیانگر آن است که شیوع چپ‌دستی در مقاطع بالاتر افزایش می‌یابد و آثار علمی- پژوهشی راست‌دست‌های مرد بیشتر است.

واژه‌های کلیدی: دست‌‌برتری، مقطع تحصیلی، تفاوت جنسیتی، اثر علمی- پژوهشی

متن کامل [PDF 1304 kb]   (3354 دریافت)    

---