برگشت به فهرست مقالات | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

پیش‌بینی کارکردهای اجرایی بر اساس فراشناخت در بیماران تحت درمان با نگهدارنده
زهرا شادفر1 ، مجتبی رجب پور*2 ، عادل کاشفی3
1- دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران.
2- دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران ، mj_rajabpour@yahoo.com
3- گروه فیزیولوژی، دانشگاه برزیلیا، برزیل
چکیده:   (241 مشاهده)
کارکردهای اجرایی نقش مهمی در توانایی افراد برای برنامه‌ریزی، سازمان‌دهی و تنظیم رفتارشان ایفا می‌کنند، که اغلب در معتادان به مواد مخدر با مشکل مواجه می‌شود. با توجه به اینکه فراشناخت به آگاهی و درک فرد از فرایندهای شناختی خود، ازجمله توانایی آنها برای نظارت و کنترل تفکر خود اشاره دارد، این پژوهش با هدف شناسایی رابطه کارکردهای اجرایی و فراشناخت در بیماران معتاد تحت درمان نگهدارنده انجام پذیرفت. دراین راستا، 160 بیمار تحت درمان با متادون از سه مرکز مختلف در شهر سمنان سال 1402، به روش نمونه‌‌گیری در دسترس انتخاب شدند. افراد شرکت‌کننده آزمون رنگ واژه استروپ برای بررسی کارکرد اجرایی و پرسش‌نامه باورهای فراشناختی ولز (MCQ-30) را تکمیل کردند. پس از بررسی پایایی پرسش‌نامه به بررسی روایی آن با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی پرداختیم و سپس تجزیه و تحلیل داده‌ها از طریق همبستگی و رگرسیون چندگانه با روش گام ‌به گام مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در بیماران تحت درمان با نگهدارنده بین زیر مقیاس‌های باور مثبت با نمره کارکرد  اجرایی (004/0=p)، باور مثبت با زمان کارکرد اجرایی (001/0>p) ارتباط معکوس معنی‌دار و باور منفی با نمره کارکرد اجرایی افراد (001/0>p) رابطه مثبت و معنی‌داری برقرار است و زیرمقیاس‌های باورهای مثبت و نیاز به کنترل افکار به ‌طور معنی‌داری می‌توانند کارکرد اجرایی را در بیماران تحت درمان نگهدارنده پیش‌بینی نمایند. با توجه به یافته‌های این پژوهش، زیرمقیاس‌های باور مثبت و باور منفی ارتباط معنی‌داری با کارکردهای اجرایی دارد و می‌تواند پیش‌بینی کننده‌ کارکردهای اجرایی دراین افراد باشد. درک این موضوع می‌تواند به مداخله‌های متناسب با هدف بهینه‌‌سازی نتایج درمان کمک کند.کارکردهای اجرایی نقش مهمی در توانایی افراد برای برنامه‌ریزی، سازمان‌دهی و تنظیم رفتارشان ایفا می‌کنند، که اغلب در معتادان به مواد مخدر با مشکل مواجه می‌شود. با توجه به اینکه فراشناخت به آگاهی و درک فرد از فرایندهای شناختی خود، ازجمله توانایی آنها برای نظارت و کنترل تفکر خود اشاره دارد، این پژوهش با هدف شناسایی رابطه کارکردهای اجرایی و فراشناخت در بیماران معتاد تحت درمان نگهدارنده انجام پذیرفت. دراین راستا، 160 بیمار تحت درمان با متادون از سه مرکز مختلف در شهر سمنان سال 1402، به روش نمونه‌‌گیری در دسترس انتخاب شدند. افراد شرکت‌کننده آزمون رنگ واژه استروپ برای بررسی کارکرد اجرایی و پرسش‌نامه باورهای فراشناختی ولز (MCQ-30) را تکمیل کردند. پس از بررسی پایایی پرسش‌نامه به بررسی روایی آن با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی پرداختیم و سپس تجزیه و تحلیل داده‌ها از طریق همبستگی و رگرسیون چندگانه با روش گام ‌به گام مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در بیماران تحت درمان با نگهدارنده بین زیر مقیاس‌های باور مثبت با نمره کارکرد  اجرایی (004/0=p)، باور مثبت با زمان کارکرد اجرایی (001/0>p) ارتباط معکوس معنی‌دار و باور منفی با نمره کارکرد اجرایی افراد (001/0>p) رابطه مثبت و معنی‌داری برقرار است و زیرمقیاس‌های باورهای مثبت و نیاز به کنترل افکار به ‌طور معنی‌داری می‌توانند کارکرد اجرایی را در بیماران تحت درمان نگهدارنده پیش‌بینی نمایند. با توجه به یافته‌های این پژوهش، زیرمقیاس‌های باور مثبت و باور منفی ارتباط معنی‌داری با کارکردهای اجرایی دارد و می‌تواند پیش‌بینی کننده‌ کارکردهای اجرایی دراین افراد باشد. درک این موضوع می‌تواند به مداخله‌های متناسب با هدف بهینه‌‌سازی نتایج درمان کمک کند.
واژه‌های کلیدی: کارکرد اجرایی، فراشناخت، معتاد، درمان نگهدارنده
     
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1402/11/17 | ویرایش نهایی: 1404/2/31 | پذیرش: 1403/9/15 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1404/2/31
فهرست منابع
1. حبیبی، زینب، کارکردهای اجرایی و باور فراشناختی در دانش آموزان با ناتوانی یادگیری ریاضی و خواندن،هفتمین کنگره انجمن روانشناسی ایران 1398،تهران،https://civilica.com/doc/982085
2. سرداری، باقر. نقش واسطه ای فراشناخت بین کارکردهای اجرایی و یادگیری خودتنظیم در دانش آموزان. آموزش و ارزشیابی (علوم تربیتی) 1400، 14(53 )، 93-108.
3. سیاوشی فر، نسیم، تجلی، پریسا، شریعت باقری، محمد مهدی. مقایسه اثربخشی برنامه داوسون-گوئیر و آموزش راهبردهای فراشناختی بر کارکردهای اجرایی دانش‌آموزان نارساخوان. فصلنامه روانشناسی افراد استثنایی 1399، 37، 1-19.
4. قادری, مومنه, دوکانه ای فرد, فریده, جهانگیر, پانته آ, وثوق تقی دیزج, احمد. نقش باورهای فراشناختی و اجتناب تجربه‌ای در پیش‌بینی پریشانی روان‌شناختی با میانجیگری سازگاری با ناباروری در زنان نابارور. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد, 1399; 63(6): 2970-2982. doi: 10.22038/mjms.2020.17722
5. نجاتی, وحید, شریفیان, مریم, برزگر, بهاره, ربیعی, فاطمه, شکوفه فرد, شایسته, فتحی, الهام, صنیعی, سیما, شکرچی, کیانا, محمدرجبی, مهسا. بررسی روایی مجموعه آزمون‌های کارکردهای اجرایی در نمونه‌ای از کودکان ایرانی. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی, 1400; 15(4): -. doi: 10.52547/apsy.2022.225080.1227
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به روانشناسی معاصر، دوفصلنامه انجمن روانشناسی ایران می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق