دوره 18، شماره 1 - ( 4-1402 )                   جلد 18 شماره 1 صفحات 87-78 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

پیش‌بینی کارکردهای اجرایی بر اساس فراشناخت در بیماران تحت درمان با نگهدارنده
زهرا شادفر1 ، مجتبی رجب پور*2 ، عادل کاشفی3
1- دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران.
2- دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران ، mj_rajabpour@yahoo.com
3- گروه فیزیولوژی، دانشگاه برزیلیا، برزیل
چکیده:   (624 مشاهده)
کارکردهای اجرایی نقش مهمی در توانایی افراد برای برنامه‌ریزی، سازمان‌دهی و تنظیم رفتارشان ایفا می‌کنند، که اغلب در معتادان به مواد مخدر با مشکل مواجه می‌شود. با توجه به اینکه فراشناخت به آگاهی و درک فرد از فرایندهای شناختی خود، ازجمله توانایی آنها برای نظارت و کنترل تفکر خود اشاره دارد، این پژوهش با هدف شناسایی رابطه کارکردهای اجرایی و فراشناخت در بیماران معتاد تحت درمان نگهدارنده انجام پذیرفت. دراین راستا، 160 بیمار تحت درمان با متادون از سه مرکز مختلف در شهر سمنان سال 1402، به روش نمونه‌‌گیری در دسترس انتخاب شدند. افراد شرکت‌کننده آزمون رنگ واژه استروپ برای بررسی کارکرد اجرایی و پرسش‌نامه باورهای فراشناختی ولز (MCQ-30) را تکمیل کردند. پس از بررسی پایایی پرسش‌نامه به بررسی روایی آن با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی پرداختیم و سپس تجزیه و تحلیل داده‌ها از طریق همبستگی و رگرسیون چندگانه با روش گام ‌به گام مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در بیماران تحت درمان با نگهدارنده بین زیر مقیاس‌های باور مثبت با نمره کارکرد  اجرایی (004/0=p)، باور مثبت با زمان کارکرد اجرایی (001/0>p) ارتباط معکوس معنی‌دار و باور منفی با نمره کارکرد اجرایی افراد (001/0>p) رابطه مثبت و معنی‌داری برقرار است و زیرمقیاس‌های باورهای مثبت و نیاز به کنترل افکار به ‌طور معنی‌داری می‌توانند کارکرد اجرایی را در بیماران تحت درمان نگهدارنده پیش‌بینی نمایند. با توجه به یافته‌های این پژوهش، زیرمقیاس‌های باور مثبت و باور منفی ارتباط معنی‌داری با کارکردهای اجرایی دارد و می‌تواند پیش‌بینی کننده‌ کارکردهای اجرایی دراین افراد باشد. درک این موضوع می‌تواند به مداخله‌های متناسب با هدف بهینه‌‌سازی نتایج درمان کمک کند.کارکردهای اجرایی نقش مهمی در توانایی افراد برای برنامه‌ریزی، سازمان‌دهی و تنظیم رفتارشان ایفا می‌کنند، که اغلب در معتادان به مواد مخدر با مشکل مواجه می‌شود. با توجه به اینکه فراشناخت به آگاهی و درک فرد از فرایندهای شناختی خود، ازجمله توانایی آنها برای نظارت و کنترل تفکر خود اشاره دارد، این پژوهش با هدف شناسایی رابطه کارکردهای اجرایی و فراشناخت در بیماران معتاد تحت درمان نگهدارنده انجام پذیرفت. دراین راستا، 160 بیمار تحت درمان با متادون از سه مرکز مختلف در شهر سمنان سال 1402، به روش نمونه‌‌گیری در دسترس انتخاب شدند. افراد شرکت‌کننده آزمون رنگ واژه استروپ برای بررسی کارکرد اجرایی و پرسش‌نامه باورهای فراشناختی ولز (MCQ-30) را تکمیل کردند. پس از بررسی پایایی پرسش‌نامه به بررسی روایی آن با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی پرداختیم و سپس تجزیه و تحلیل داده‌ها از طریق همبستگی و رگرسیون چندگانه با روش گام ‌به گام مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در بیماران تحت درمان با نگهدارنده بین زیر مقیاس‌های باور مثبت با نمره کارکرد  اجرایی (004/0=p)، باور مثبت با زمان کارکرد اجرایی (001/0>p) ارتباط معکوس معنی‌دار و باور منفی با نمره کارکرد اجرایی افراد (001/0>p) رابطه مثبت و معنی‌داری برقرار است و زیرمقیاس‌های باورهای مثبت و نیاز به کنترل افکار به ‌طور معنی‌داری می‌توانند کارکرد اجرایی را در بیماران تحت درمان نگهدارنده پیش‌بینی نمایند. با توجه به یافته‌های این پژوهش، زیرمقیاس‌های باور مثبت و باور منفی ارتباط معنی‌داری با کارکردهای اجرایی دارد و می‌تواند پیش‌بینی کننده‌ کارکردهای اجرایی دراین افراد باشد. درک این موضوع می‌تواند به مداخله‌های متناسب با هدف بهینه‌‌سازی نتایج درمان کمک کند.
واژه‌های کلیدی: کارکرد اجرایی، فراشناخت، معتاد، درمان نگهدارنده
متن کامل [PDF 762 kb]   (109 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1402/11/17 | ویرایش نهایی: 1403/9/9 | پذیرش: 1403/9/15 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1404/2/31 | انتشار: 1404/4/21
فهرست منابع
1. Alimoradi, L. (2011). The comparing activity of brain/behavioral systems and mental health in normal and addict's individuals. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 30, 1703-1708 https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2011.10.306 [DOI:10.1016/j.sbspro.2011.10.329]
2. Anderson, V. (1998). Assessing executive functions in children: Biological, psychological, and developmental considerations. Neuropsychological rehabilitation, 8(3),319-349. [DOI:10.1080/713755568]
3. Bellon, E., Fias, W., & De Smedt, B. (2019). More than number sense: The additional role of executive functions and metacognition in arithmetic. Journal of experimental child psychology, 182, 38-60. [DOI:10.1016/j.jecp.2019.01.012]
4. Beyabangard S. (2002) Analysis of the metacognitive and cognitive Therapy. Advances in Cognitive Science, 16(4):1-8. [In Persian,1380]
5. Daley, D. C., & Marlatt, G. A. (1997). Managing your drug or alcohol problem. Graywind Publications Incorporated.
6. Darabiyan, P., Ghanbari, S., Sadeghi, H., Jamshidi, Z., Hadi, F., Ghaemi Zade, S., Rafi, A., & Molavynejad, S. (2020). Explaining the role and relationship between spiritual intelligence and hidden anxiety and test anxiety in students: Application of path analysis. International Journal of Ayurvedic Medicine, 11(3),446-455. [DOI:10.47552/ijam.v11i3.1592]
7. Dayyani, N., Nouri, A., & Golparvar, M. (2013). The relationship between metacognitive beliefs with saving behavior/hoarding among graduate students. Advances in Cognitive Sciences, 15(3), 41-49 [In Persian,1391]
8. Fernández-Serrano, M. J., Pérez-García, M., Perales, J. C., & Verdejo-García, A. (2010). Prevalence of executive dysfunction in cocaine, heroin and alcohol users enrolled in therapeutic communities. European journal of pharmacology, 626(1), 104-112. [DOI:10.1016/j.ejphar.2009.10.019]
9. Ghaderi, M., Dokaneeifard, F., Jahangir, P. A., & VosoghTaghi Dizej, A. (2021). The Role of Metacognitive Beliefs and Experiential Avoidance in Predicting Psychological Distress with the Mediation of Adaptation to Infertility in Infertile Women. medical journal of mashhad university of medical sciences, 63(6), 2970-2982. [In Persian,1399]
10. Giugliano, M., Contrada, C., Foglia, L., Francese, F., Romano, R., Dello Iacono, M., & Nicolò, G. (2022). Metacognitive abilities as a protective factor for the occurrence of psychotic-like experiences in a non-clinical population. Frontiers in Psychology, 13, 805435. [DOI:10.3389/fpsyg.2022.805435]
11. Gray, J.A. & McNaughton, N. (2000) The neuropsychology of anxiety: An enquiry into the functions of the septo-hippocampal system. Oxford University Press, Oxford.
12. Hamonniere, T., & Varescon, I. (2018). Metacognitive beliefs in addictive behaviours: A systematic review. Addictive Behaviors, 85, 51-63. [DOI:10.1016/j.addbeh.2018.05.018]
13. Harangza, M., Goodarzi, M. A., Taghavi, S. M. R., Khormayi, F., & Aflakseir, A. (2014). The predictive role of meta-cognitive beliefs mediated by thought control strategies in obsessive-compulsive symptoms in a non-clinical population. Advances in Cognitive Science.
14. Jenkins, S. S. (2009). Informing therapeutic treatment and practice: A study of recovery histories of non-recidivists (Doctoral dissertation, Capella University).
15. Kräplin, A., Joshanloo, M., Wolff, M., Krönke, K. M., Goschke, T., Bühringer, G., & Smolka, M. N. (2022). The relationship between executive functioning and addictive behavior: new insights from a longitudinal community study. Psychopharmacology, 239(11), 3507-3524. [DOI:10.1007/s00213-022-06224-3]
16. Lowinson, J. H. (2011). Lowinson and Ruiz's substance abuse: A comprehensive textbook. Lippincott Williams & Wilkins.
17. Miyake, A., Friedman, N. P., Emerson, M. J., Witzki, A. H., Howerter, A., & Wager, T. D. (2000). The unity and diversity of executive functions and their contributions to complex "frontal lobe" tasks: A latent variable analysis. Cognitive psychology, 41(1), 49100. [DOI:10.1006/cogp.1999.0734]
18. Nejati, V., Sharifian, M., Barzegar, B., Rabiee, F., Shokoufefard, S., Fathi, E., Saniee, S., Shekarchi, K., & Mohammadrajabi, M. (2021). Evaluation of the Validity of a Set of Executive Functions' Tests in a Sample of Iranian Children. Applied Psychology, 15(4). Persian,1399]
19. Pittman, Carlane Jarice, "A study of the relationship between college student experiences and achievement" (2003). Dissertations, Theses, and Masters Projects. William & Mary. Paper 1550154143.
20. Poormodat, K., & Arefi, Z. (2013). A comparative study of religion and its relation to aggression in‎ addicts, recovered addicts and non-addicted to drug. Health Psychology, 2(5), 90-100. [In Persian,1391]
21. Roberts, A. C., Robbins, T. W., & Weiskrantz, L. (Eds.) (1998). The prefrontal cortex: Executive and cognitive functions. Oxford UniversityPress. [DOI:10.1093/acprof:oso/9780198524410.001.0001]
22. Roebers, C. M. (2017). Executive function and metacognition: Towards a unifying framework of cognitive self-regulation. Developmental review, 45, 31-55. [DOI:10.1016/j.dr.2017.04.001]
23. Sardari, B. (2021). The Mediating Role of Metacognition Between Executive Functions and Self-Regulated Learning in Students. Journal of Instruction and Evaluation, 14(53), 133-157. [In Persian,1399]
24. Shams Esfandabad, H., & Nezhadnaderi, S. (2009). A Comparative Study of the Quality of Life and Religious Attitude Among Addicted / Non-Addicted Individuals in Kerman City. Psychological Studies, 5(1), 139-152. [In Persian,1387]
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به روانشناسی معاصر، دوفصلنامه انجمن روانشناسی ایران می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق