افسردگی، اضطراب و استرس بیماری بسیار شایع عصر کنونی است. بررسی علل و عوامل مرتبط با افسردگی، اضطراب و استرس بسیار مهم است. این پژوهش با هدف الگویی ساختاری کمال­گرایی خودانتقادانه و نشانگان افسردگی، اضطراب و استرس نقش میانجی اجتناب تجربه­ای و نشخوار فکری انجام شد. طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگی و روش مدل­یابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه شهرستان نورآباد (دلفان) بودند. نمونه پژوهش 380 نفر از دانش­آموزان مقطع متوسطه دوم شهرستان نورآباد (دلفان) بود به روش نمونه­گیری خوشه­ای چندمرحله­ای انتخاب و به مقیاس کمال­گرایی چندبعدی فراست (1990)، پرسشنامه چندبعدی اجتناب تجربی (MEAQ) گامز و همکاران (2011)، پرسشنامه نشخوار فکری- تأملتراپنل و کمپبل (1999) و پرسشنامه اضطراب، افسردگی و استرس لاویبوند و لاویبوند (1995) پاسخ دادند. داده­های جمع­آوری شده با استفاده از ضریب همبستگی و مدل­یابی معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین کمال­گرایی و مؤلفه­های آن با نشخوار فکری، اجتناب تجربه­ای، افسردگی، اضطراب و استرس رابطه مثبت و معنی­داری وجود دارد (001/0≥P).  در الگوی معادلات ساختاری، روابط بین متغیرهای مذکور، از برازش قابل قبولی برخوردار بود و نتایج نشان داد که 26 درصد از واریانس نشخوار فکری توسط کمال­گرایی و 30 درصد از واریانس اجتناب تجربه­ای توسط کمال­گرایی تبیین می­شود. همچنین 47 درصد از واریانس افسردگی، اضطراب و استرس توسط کمال­گرایی، اجتناب تجربه­ای و نشخوار فکری تبیین می­شود. کمال­گرایی هم به­طور مستقیم و هم به­طور غیر مستقیم از طریق نشخوار فکری و اجتناب تجربه­ای با افسردگی، اضطراب و استرس همبستگی دارد. بنابراین، برگزاری کارگاه­های آموزشی در زمینه اصلاح کمال گرایی و مدیریت نشخوار فکری و اجتناب از تجارب هیجانی در دانش­آموزان توصیه می­شود.

واژه‌های کلیدی: کمال‌گرایی خودانتقادانه، افسردگی، اضطراب، استرس، اجتناب تجربه‌ای، نشخوار فکری.

     

---