دوره 18، شماره 2 - ( 4-1402 )                   جلد 18 شماره 2 صفحات 122-102 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

محدودیت‌های پژوهش و سنجش کیفیت آن در حیطه روان‌شناسی سلامت: مطالعه‌‌ای به روش‌های پژوهش آمیخته
راضیه اسمعیلی1 ، کیوان صالحی*2
1- دانشگاه تهران، تهران، ایران
2- دانشگاه تهران، تهران، ایران ، keyvansalehi@ut.ac.ir
چکیده:   (310 مشاهده)
محدودیت‌های مطالعه نشان‌دهنده ضعف‌هایی در طرح پژوهشی است که در اختیار محقق نبوده و می‌تواند بر نتایج تأثیرگذار باشد؛ محققان در قبال جامعه علمی موظفند این محدودیت­‌ها را به‌طور کامل و صادقانه گزارش نمایند؛ بنابراین تبیین مفهوم محدودیت­‌های پژوهش حائز اهمیت است؛ در این مقاله، با بهره‌گیری از روش‌های پژوهش آمیخته اکتشافی و در دو بخش مجزا، به مرور نظام‌مند مفهوم محدودیت‌های پژوهش و ارزیابی این محدودیت‌ها در مقالات علمی ـ پژوهشیِ حوزه روان‌شناسی سلامت پرداخته شده است. در بخش اول مبتنی بر روش مطالعه اسنادی، داده‌ها از طریق جستجو در پنج پایگاه‌ داده‌های اس‌.آی‌.دی‌، گنج‌ایرانداک، اسکوپوس، وب‌آف‌ساینس و پابمد گردآوری‌ شـدند. در بخش‌دوم مبتنی بر روش پیمایشی، برای سنجش کیفیت بخش محدودیت‌های گزارش‌شده در مقالات علمی پژوهشی از مجله «روان‌شناسی سلامت» در دو سال اخیر 1401 و 1402 تعداد 40 مقاله بازیابی و با استفاده از نشانگرهای فهرست پریزما، 21 سند برای مطالعه و تحلیل انتخاب شدند، بدین‌صورت که کلیه مقالات مربوط به حوزه­ی روان‌شناسی سلامت با رویکرد کمّی انتخاب و تحلیل داده­ها با روش اولزاید انجام‌گردید. نتایج بررسی مفهوم محدودیت‌های پژوهشی به شناسایی دو عامل کنترل­پذیری و کنترل‌ناپذیری منتج‌گردید که عامل کنترل­پذیری شامل نشانگرهای مربوط به ملاک‌های تعیین حدود با هدف محدود کردن دامنه مطالعه، ناکارآمـدی ابـزار گـردآوری داده‌ها، کاستی در گردآوری داده‌های دقیـق، حجـم کـم نمونـه، روش نمونه‌گیری غیر‌تصادفی، روایی درونی، روایی بیرونی و عامل کنترل­ناپذیری شامل نشانگرهای تعیین حدود با هدف محدود کردن دامنه مطالعه، ناکارآمـدی ابـزار گـردآوری داده‌ها، کاستی در گردآوری داده‌های دقیـق، حجـم کـم نمونـه، روش نمونه‌گیری غیرتصادفی، روایی درونی و روایی بیرونی بود. همچنین پس از مشخص شدن نشانگرهای ارزیابی محدودیت‌های پژوهشی، یافته­‌ها نشان داد مقالات مورد ارزیابی، تنها 19 درصد محدودیت‌های پژوهــش را گــزارش کرده‌اند و به 81 درصد از نشانگرها اشاره­ای نشده‌است؛ این یافته‌ها، کم‌توجهی گسترده در تبیین ماهیت و داوری دقیق بخش محدودیت‌های پژوهشی در بین نویسندگان، مولفان، مدرسان، نشریات و داوران را آشکار می­سازد. با توجه به موانع و محدودیت­های شناسایی­شده و در راستای غنی‌سازی این بخش مهم از پژوهش علمی، پیشنهادهایی ارائه گردید.
واژه‌های کلیدی: اخــلاق پژوهــش، روان‌شناسی سلامت، روش پژوهــش، محدودیــت پژوهــش، محدوده پژوهش، رویکرد آمیخته.
متن کامل [PDF 1154 kb]   (95 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: عمومى
دریافت: 1403/2/27 | ویرایش نهایی: 1403/1/21 | پذیرش: 1404/3/8 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1404/4/19 | انتشار: 1404/4/22
فهرست منابع
1. Abdollahzadeh, F., Kamel Tabbakh Farizani, S. R., Forghani, Y., Niazi Torshiz, M., & Abdollahzadeh, H. (2023). Comparing the Effectiveness of Cognitive Behavioral Therapy and Augmented Reality Technology on Physical Factors and Public Speaking Anxiety. Health Psychology, 12(46), 149-170. [in persian]
2. Abu-Bader, S. H. (2021). Using statistical methods in social science research: With a complete SPSS guide. Oxford University Press, USA.
3. Adams, K. A., & McGuire, E. K. (2022). Research methods, statistics, and applications. Sage Publications.
4. Akanle, O., Ademuson, A. O., & Shittu, O. S. (2020). Scope and limitation of study in social research. Contemporary issues in social research, 105-114.
5. Ali Akbari, M., Hassanzadeh Hanoui, M., Alipor, A., & Bayat, N. (2023). The Effectiveness of Schema Therapy on Coping Styles in Rheumatoid Arthritis Patients. Health Psychology, 12(45), 147-162.
6. Aravind, P. G., & Kathirvel, S. (2024). Principles of public health research and writing. In Principles and Application of Evidence-based Public Health Practice (pp. 23-40). Academic Press. [DOI:10.1016/B978-0-323-95356-6.00011-2]
7. Asadollah Najafi, M., Aminjafari, B., & Marvi, M. (2023). The Effect of Group Self-Healing Training on Distress Tolerance, Emotional Reactivity and Anxiety in Women with Breast Cancer. Health Psychology, 12(47), 19-32.
8. Aslami, E., Malekzadeh, A., & Rajabi, F. (2023). Predicting Post-Traumatic Growth of Infertile Women based on Personality Traits, Mindfulness and Gender Role Attitudes. Health Psychology, 12(45), 113-128.. [in persian]
9. Azari ghahfarrokhi, Z., ansari shahidi, M., & shahzamani, M. (2023). Efficacy of Family-Based Social Support Training on the Social Adjustment and Self-Care Behaviors of the Cardiac Patients with the Signs of Depression (After Open Surgery). Health Psychology, 12(45), 95-112. [in persian]
10. bagheri, S., hatami, M., Rezaei-Jamalouei, H., & abbasi, M. (2023). Comparison of the Effectiveness of Cognitive and Behavioral Training based on Fatigue and Cognitive Self-Compassion on the Dimensions of Fatigue and Self-Criticism in Patients with Multiple Sclerosis. Health Psychology, 11(44), 7-30.
11. Ceresoli, M., Abu-Zidan, F. M., Staudenmayer, K. L., Catena, F., & Coccolini, F. (Eds.). (2022). Statistics and research methods for acute care and general surgeons. Springer. [DOI:10.1007/978-3-031-13818-8]
12. Chung, K. C., Huynh, K. A., & Rohrich, R. J. (2019). Common fallacies in designing a research project: guidance principles. Plastic and Reconstructive Surgery, 144(5), 1247-1253. [DOI:10.1097/PRS.0000000000006177]
13. Coe, R., Waring, M., Hedges, L. V., & Ashley, L. D. (Eds.). (2021). Research methods and methodologies in education. Sage.
14. Cooksey, R. W. (2020). Illustrating statistical procedures: Finding meaning in quantitative data. Springer Nature. [DOI:10.1007/978-981-15-2537-7]
15. Cooper, H., Hedges, L. V., & Valentine, J. C. (2019). Potentials and limitations of research synthesis. The handbook of research synthesis and meta-analysis, 517-525. [DOI:10.7758/9781610448864.26]
16. Creswell, John W, and J. David Creswell. (2018). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approach. Fifth Edition. London: SAGE Publications, Inc.
17. Cristancho, S., Watling, C. J., & Lingard, L. A. (2021). Three principles for writing an effective qualitative results section. Focus on Health Professional Education: A Multi-Professional Journal, 22(3), 110-124. [DOI:10.11157/fohpe.v22i3.556]
18. de Oliveira Vargas, Mara Ambrosina, and Joel Rolim Mancia. 2019. The importance and earnest of the researcher in pointing out the study limitations. Revista Brasileira De Enfermagem 72 (4):832-833. [DOI:10.1590/0034-7167-2019-720402]
19. DeBono, A. (2021). Research methods and statistics for the social sciences. Education 8 (4):261-264.
20. Frozanfar, F., jabal ameli, S., Soltanizadeh, M., emami, S. M. H., & ansari shahidi, M. (2023). Model of Predicting Psychosocial Adaptation to Disease According to Health-Promoting Behaviors with the Mediation Role of Self-Compassion in the Patients with Irritable Bowel Syndrome. Health Psychology, 12(45), 163-179.
21. Głowacka, E. (2021). Assessment of the quality of digital libraries based on the principles of information architecture. Research plan. Digital Library Perspectives, 37(4), 416-428. [DOI:10.1108/DLP-10-2020-0104]
22. Gorvine, Ben, Karl Rosengren, Lisa Stein, and Kevin Biolsi. (2018). Research methods: from theory to practice. New York: Oxford University Press.
23. Gotby, S., & Goli, Z. S. (2023). The Effectiveness of Meta cognitive Therapy in Thought Control Strategies and Reducing Anxiety in Women with Gestational Diabetes. Health Psychology, 11(44), 105-120.
24. Greener, S. (2018). Research limitations: the need for honesty and common sense. Interactive Learning Environments, 26(5), 567-568. [DOI:10.1080/10494820.2018.1486785]
25. Greener, Sue. (2018). Research limitations: the need for honesty and common sense. Interactive Learning Environments 26 (5):567-568. [DOI:10.1080/10494820.2018.1486785]
26. GRS Writing Group. (2018). Research Limitations. University of Western Australia. http://www.postgraduate.
27. hashemi, M., frozandeh, E., & heydarpour, M. (2023). Efficacy of Acceptance and Commitment Therapy on Emotional Distress and Commitment to Treatment in Diabetic Patients with Depression. Health Psychology, 12(46), 111-130. doi: 10.30473/hpj.2023.64312.5561. [in persian]
28. Hayes, A. F. (2020). Statistical methods for communication science. Routledge. [DOI:10.4324/9781410613707]
29. Hodges, T. S. (2023). The WRITE Principles for Developing a Research‐to‐Practice Cycle Professional Development. The Reading Teacher, 76(5), 545-557. [DOI:10.1002/trtr.2158]
30. Jalali, A., Pourhosein, R., Alipour, A., & Afrooz, G. A. (2023). Comparing the Effectiveness of Stress Management Method based on Cognitive Behavioral Approach and Self-Care Training and their Combination on the Quality of Life in People with Type 2 Diabetes. Health Psychology, 11(44), 167-188. [(in persian]
31. Jalali, M., & pourahmadi, E. (2023). The Effectiveness of Neurofeedback on Pregnancy Anxiety and Prenatal Depression in Pregnant Women during the COVID-19: A Single-Case Research with Multiple Baseline Design. Health Psychology, 12(47), 1-18. [(in persian]
32. Kargar, K., Vaziri, S., Lotfi Kashani, F., Nasri, M., & Shahabizadeh, F. (2023). Efficacy of Unified Trans-Diagnostic Treatment on the Emotional Expression and Sexual Function in Infertile Women's. Health Psychology, 12(46), 23-40. [in persian]
33. Kazemi, M., Agah heris, M., Jalali, M., & kordmirza, E. (2023). Comparison of the Effectiveness of Autogenic Training and Progressive Muscle Relaxation on Pain and Cardiac Enzymes in Women with Chest Pain. Health Psychology, 12(46), 131-148. [in persian]
34. Kent, R. (2020). Data construction and data analysis for survey research. Bloomsbury Publishing.
35. Lechien, J. R., Rodriguez Ruiz, A., Dequanter, D., Bobin, F., Mouawad, F., Muls, V., ... & Saussez, S. (2020). Validity and reliability of the reflux sign assessment. Annals of Otology, Rhinology & Laryngology, 129(4), 313-325. [DOI:10.1177/0003489419888947]
36. Levitt, H. M., Morrill, Z., Collins, K. M., & Rizo, J. L. (2021). The methodological integrity of critical qualitative research: Principles to support design and research review. Journal of Counseling Psychology, 68(3), 357. [DOI:10.1037/cou0000523]
37. Liamputtong, P. (2020). Qualitative research methods. 5th edn. Oxford University Press, Melbourne
38. Lingard, L. (2015). The art of limitations. Perspectives on medical education 4 (3):136-137. [DOI:10.1007/S40037-015-0181-0]
39. Maciak, M., Pešta, M., & Schindler, M. (2020). Analytical Methods in Statistics. Springer International Publishing. [DOI:10.1007/978-3-030-48814-7]
40. Matanda, E. (2022). Research Methods and Statistics for Cross-Cutting Research: Handbook for Multidisciplinary Research. African Books Collective. [DOI:10.2307/j.ctv2z6qds4]
41. Meeker, W. Q., Escobar, L. A., & Pascual, F. G. (2022). Statistical methods for reliability data. John Wiley & Sons.
42. Mirdrikvand, F. (2023). Structural Model of Pain Perception in Patients With Refractory Joint Pain Based on Personality Traits and Early Maladaptive Schemas: The Moderating Role of Social Support. Health Psychology, 12(46), 41-62.
43. Mishra, S. B., & Alok, S. (2022). Handbook of research methodology. Educreation publishing.
44. Mohr, D. L., Wilson, W. J., & Freund, R. J. (2021). Statistical methods. Academic Press.
45. nikoravesk, M., alizadeh, H., rezaei, S., & dastjerdi kazemi, M. (2023). Designing Adlerian play therapy program and evaluating its effect on social interest in children with cancer. Health Psychology, 12(47), 47-58.
46. Oh, D. M., & Pyrczak, F. (2023). Making sense of statistics: A conceptual overview. Routledge. [DOI:10.4324/9781003299356]
47. Paknahad, N., & saffarinia, M. (2023). The Effectiveness of Mindfulness-Based Stress Reduction on Perceived Stress, Negative Mood, Self-Efficacy and Pain Perception in Patients with Rheumatoid Arthritis. Health Psychology, 12(45), 129-146.
48. Pourmohammad ghouchani, K., mandanizade safi, S., & noori, J. (2023). The Effectiveness of Positive Psychotherapy on Alexithymia and Recurrent Negative Thoughts in Cardiovascular Patients. Health Psychology, 12(45), 7-20. [in persian]
49. Price, J. H., & Judy M. (2004). Research Limitations and the Necessity of Reporting Them. American Journal of Health Education 35 (2):66-67. [DOI:10.1080/19325037.2004.10603611]
50. Ramezan khani, M., & Golpour, R. (2023). The Relationship between Meta cognitive Beliefs and Self-Compassion with Nutritional Problems of Patients with Diabetes. Health Psychology, 12(46), 63-76. [in persian]
51. Rassel, G., Leland, S., Mohr, Z., & O'Sullivan, E. (2020). Research methods for public administrators. Routledge. [DOI:10.4324/9780429319860]
52. Ross, P. T., & Bibler Zaidi, N. L. (2019). Limited by our limitations. Perspectives on medical education, 8, 261-264. [DOI:10.1007/S40037-019-00530-X]
53. Rubin, A., & Earl R B. (2016). Research Methods for Social Work. Boston: Cengage Learning. [DOI:10.1177/1049731514547906]
54. Salas-Blas, E. (2019). Understanding the Limitations of Research. Propósitos y Representaciones, 7 (SPE), 1414-1432.
55. Salehi, K., & Golafshani, N. (2010). Commentary: Using mixed methods in research studies: An opportunity with its challenges. International journal of multiple research approaches, 4(3), 186-191.‏ [DOI:10.5172/mra.2010.4.3.186]
56. Setiawati, E. (2021, March). Training Class Action Research, School Action Research and Writing of Scientific Articles for Teachers and Principals of Basic School in Banyuurip Purworejo. In Journal of Physics: Conference Series (Vol. 1823, No. 1, p. 012021). IOP Publishing. [DOI:10.1088/1742-6596/1823/1/012021]
57. Shahriari, P., & Rasuli, B. (2020). No study is ever perfectly flawless: Exploring research limitations in theses and dissertations of Iranian higher education institutes. Iranian Journal of Information Processing and Management, 36(1), 95-126.
58. Shirdel, M., Salehi, K., & Ghadirian, H. (2023). Identifying the criteria and indicators of authentic writing in academic scientific writing. University Textbooks; Research and Writting, 26(51), 1-24.
59. Shirdel, M., Salehi, K., & Ghadirian, H. (2023). writing attractiveness in academic scientific writing: a phenomenological study. University Textbooks; Research and Writting, 27(52), 173-198.
60. Shirdel, M., Salehi, K., & Ghadirian, H. (2024). The System of Indicators for Assessing writing coherence in Behavioral Science Theses. Rooyesh, 13(8), 100-112. [in persian]
61. Soghari Hejazi, F., Parvizi, R., & khanjani, Z. (2023). The Effectiveness of Behavioral Activation Therapy on Cognitive Flexibility and Depression in Patients with a History of Cardiac Surgery. Health Psychology, 11(44), 153-166.
62. Sürücü, L., & Maslakçi, A. (2020). Validity and reliability in quantitative research. Business & Management Studies: An International Journal, 8(3), 2694-2726. [DOI:10.15295/bmij.v8i3.1540]
63. Tamannaifar, M. R., Mansourinik, A., & Ahmadpoursamani, S. (2023). Relationship between Personality Traits and Quality of Life in Heart Failure Patients: The Mediating Role of Self-Care Behaviors. Health Psychology, 12(47), 33-46. [in persian]
64. Theofanidis, D., & Fountouki, A. (2018). Limitations and delimitations in the research process. Perioperative Nursing-Quarterly scientific, online official journal of GORNA, 7(3 September-December 2018), 155-163.
65. torkian valashani, S., latifi, Z., bagheri, N., & Soltanizadeh, M. (2023). The effect of self-healing training on spiritual well-being and positive and negative emotions in patients with multiple sclerosis. Health Psychology, 12(47), 89-104. [in persian]
66. Wagge, J. R., Hurst, M. A., Brandt, M. J., Lazarevic, L. B., Legate, N., & Grahe, J. E. (2023). Teaching Research in Principle and in Practice: What Do Psychology Instructors Think of Research Projects in Their Courses?. Psychology Learning & Teaching, 22(1), 4-19. [DOI:10.1177/14757257221101942]
67. Walliman, N. (2021). Research methods: The basics. Routledge. [DOI:10.4324/9781003141693]
68. Weyant, E. (2022). Research Design: Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches: by John W. Creswell and J. David Creswell, Los Angeles, CA: SAGE, 2018, 38.34, 304pp., ISBN: 978-1506386706.
69. Wheatley, D. (2021). Tracing Back Beyond the Text: Using Regressive Content Analysis to Study Journalistic Practices. Comunicación & Métodos, 3(1), 40-55.
70. zarieh, S., Naderi, F., Bakhtiarpoor, S., & askari, P. (2023). The effectiveness of Emotion-Focused Therapy in Cognitive Emotion Regulation and Ego Strength among Cardiovascular Patients with Obesity. Health Psychology, 12(47), 119-132. doi: [in persian]
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به روانشناسی معاصر، دوفصلنامه انجمن روانشناسی ایران می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق